درآمدی بر نقش روستاییان در جنبش مشروطه
روستائیان قادر به اعتراض و شورش علیه این وضعیت( بد حاکم بر خود) نبودند. چراکه در یک کلام شرایط ذهنی و عینی لازم در این دوران مهیا نبود اولین گام در شکلگیری کنش سیاسی فعالانه ارادهباوری به جای تقدیرباوری و شناسایی خود به عنوان عامل تعیینگر سرنوشت خود است که در این دوران متحقق نبود.
پریسا شکورزاده : در تاریخ جنبش مشروطه همواره بر نقش روشنفکران، علماء و تجار تأکید شده و با بورژواییخواندن انقلاب مشروطه، نقش روستاییان در آن کاملا نادیده گرفته شده است. ناسیونالیسم و تجددخواهی بهعنوان واکنشی استعمارزده در این دوره و حاملان فکری آنها یعنی روشنفکران دوران مشروطه همواره مورد توجه خاصی قرار گرفتهاند، اما کمتر به این پرسش پرداخته شده است که کشاورزان دوران قاجار که بیشترین ضربه را از سیاستهای نظام سلطنتی خوردند، چه میزان در تغییر وضعیت موجود گام برداشتند. آنچه در این مقاله مورد توجه است، وضعیت روستاییان بهعنوان قربانیان سیاستهای اقتصادی حکومت قاجار و واکنش آنهاست