اما واگرهای نامه کروبی به حسن روحانی؛در گفتگو با زیبا کلام
تصمیم عجولانه‌ای که برای حصر گرفته شد و این‌همه هزینه برای نظام ایجاد کرده، نظام را در بن‌بستی قرار داده که باید تحت لوای یک خرد جمعی حل شود
ایران وایر: روز گذشته (22فروردین1395) نامه «مهدی کروبی»، یکی از رهبران «جنبش سبز» خطاب به حسن روحانی منتشر شد. کروبی در این نامه از رییس جمهوری ایران خواسته است کاری کند تا او در دادگاه به شکل علنی محاکمه شود.
این اولین نامه‌ای است که از سوی یکی از رهبران جنبش سبز خطاب به رییس جمهوری ایران نوشته می‌شود. کروبی در این نامه تأکید کرده نتیجه دادگاه علنی را بدون در نظر گرفتن حق تجدیدنظر می‌پذیرد. «ایران‌وایر» دراین‌باره از دکتر «صادق زیباکلام»، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران پرسیده است:
ایران وایر: محتوای نامه را چه گونه ارزیابی می‌کنید؟
زیباکلام: محتوا بسیار جسورانه است و نشان می‌دهد آقای کروبی سرسوزنی عقب‌نشینی نکردند. حسب محتوای نامه می‌توانیم بگوییم همان روحیه‌ای که باعث شد آقای کروبی به حصر بیفتد اگر افزایش پیدا نکرده، کاهش نیافته و اصلاً و ابداً نمی‌توانیم بگوییم ایشان روحیه‌اش را باخته و یا وا‌داده و عقب‌نشینی کرده است. ایشان روی موضعی که داشته، ایستاده است. به‌هرحال، باید برای موضوعاتی که در نامه مطرح شده، پاسخ‌گویی وجود داشته باشد. بر اساس کدام قانون ما در حصر هستیم؟ بر اساس کدام رسیدگی قانونی ما در حصر هستیم؟
در بخشی از نامه به فساد هم اشاره شده که همه ما می‌دانیم ناشی از سیاست‌‌های هشت‌ساله دولت آقای احمدی‌نژاد است و الآن فساد از درودیوار کشور می‌بارد. اگر الآن هم به مسائلی که ایشان مطرح کرده توجهی نشود، در تاریخ این مملکت خواهد ماند. یک‌جوری باید به این‌ها پاسخ داده شود.
ایران وایر: ایشان خواستار برگزاری دادگاه علنی شده‌اند اما هر بار که این بحث مطرح شده، تندروها با اشاره به این‌که گناه آن‌ها آن‌قدر بزرگ است که به اعدام محکوم می‌شوند و حصر در حق آن‌ها لطف است، پاسخ داده‌اند.
زیباکلام: اصلاً بگوییم به‌طور یقین دادگاه آن‌ها را محکوم به اعدام خواهد کرد و حتی دادگاه تجدیدنظر هم حکم اعدام را تأیید می‌کند و این سه نفر چند وقت بعد از رأی دادگاه اعدام می‌شوند، این اتفاقاً دقیقاً همان چیزی است که هم آقای مهندس موسوی می‌خواهد و هم آقای کروبی. نه این‌که بخواهند اعدام شوند بلکه می‌خواهند محاکمه شوند. بالاخره قاضی باید بر اساس مستنداتی رأی صادر کند. چیزی که هم آقای کروبی و هم آقای موسوی روی آن تأکید زیادی دارند، برگزاری دادگاه علنی است. اصلاً نمی‌گویند هیئت‌منصفه باشد و این‌طور و آن‌طور باشد، فقط می‌گویند دادگاه باید علنی باشد که مردم ببینند کیفرخواست آن‌ها چیست و پاسخ آن‌ها را در قبال اتهاماتی که به آن‌ها وارد کردند، بشنوند. آن‌ها اصلاً نمی‌گویند ما را اعدام نکنید، تنها چیزی که می‌خواهند این است که محاکمه علنی باشد که مردم در جریان امور قرار گیرند. برخلاف تصور برخی مسئولان، حصر چیزی نیست که شامل مرور زمان شود و مردم فراموش کنند. در انتخابات 92 موضوع حصر یکی از مهم‌ترین مسائلی بود که عنوان شد و آقای روحانی هم وعده پی گیری وضعیت این سه نفر را دادند. الآن هم که سه سال از انتخابات گذشته، آقای روحانی بارها درباره این‌که برای رفع حصر چه کرده، مورد سؤال قرار گرفته است.
ایران وایر: آیا اساساً در مورد این مسئله از دست آقای روحانی کاری برمی‌آید؟
زیباکلام: اصلاً نمی‌دانیم کدام نهاد یا مرجع این تصمیم را گرفته و مبنای قانونی این تصمیم چه بوده که بتوانیم در این رابطه پاسخ دهیم. اگر شورای عالی امنیت ملی این تصمیم را گرفته- که خب این نهاد با در نظر گرفتن شرایط امنیتی می‌تواند چنین تصمیمی بگیرد- و فرض بر این است که در یک شرایط بحرانی و امنیتی خاص این تصمیم گرفته شده، تصور همه ما این است که آن شرایط، شرایط کوتاه و مقطعی بود؛ اما زمانی که این تصمیم گرفته شده، شرایط کشور بحرانی نبوده است. اگر این تصمیم در خرداد یا حتی تیر و مرداد ۸۸ که ناآرامی‌های خیابانی وجود داشت اعلام می‌شد، ما می‌توانستیم بپذیریم و می‌گفتیم شرایط کشور فوق‌العاده، حساس و امنیتی بوده و این تصمیم گرفته شده اما در اواخر سال به قول خود آقایان، آب‌ها از آسیاب افتاده بود. خود آقایان معتقدند 9 دی این مسئله را جمع کردند و ما به حول و قوه الهی به شرایط عادی برگشتیم! پس در بهمن‌ماه مبنای اصلی این تصمیم نمی‌توانست امنیتی باشد و توسط شورای عالی امنیت این تصمیم گرفته شود. اگر هم بگوییم این تصمیم اراده حکومت است که اراده حکومت هم باید مبتنی بر قانون باشد. از مشروطه به این‌طرف، این‌همه مبارزه صورت گرفته که قانون حاکم باشد نه این‌که اراده حکومت بر سرنوشت کشور و بر مردم کشور حاکم باشد. اصل مبارزه از دوران مشروطه به این‌سو به خاطر قانون بوده، به خاطر این‌که همه تصمیمات در کشور مبنا و اساس قانونی داشته باشند.
ایران وایر: فکر می‌کنید این نامه تغییری در وضعیت آقایان موسوی و کروبی و خانم رهنورد ایجاد کند؟
زیباکلام: روزی که نظام تصمیم گرفت به قول خودشان «سران فتنه» در حصر باشند، عقبه کار را خیلی در نظر نگرفته بود. فرض بگیرید از حصر خارج بشوند، اولین مسئله این است که هزاران نفر می‌خواهند به دیدن آن‌ها بروند. خب نظام می‌خواهد چه‌کار کند؟ اگر بگوید کسی حق ندارد به دیدنشان برود که همان حصر است. اگر هزاران نفر جلوی خانه مهندس موسوی یا آقای کروبی جمع شوند، آن‌وقت آن‌ها باید بیرون بیایند دستی تکان دهند و سلامی بکنند. نمی‌شود آن‌ها را از چشم دنیا مخفی کرد. می‌شود؟ می‌توانند بگویند عکاس و فیلم‌بردار و خبرنگار نباشد؟
سؤال بعدی این است که این افراد در این چند سال بر اساس چه قانونی در حصر بوده‌اند؟ آیا جوابی برای این موضوع هست؟ تبعات رفع حصر خیلی زیادتر از مشکلات نگه‌داشتن آن‌ها در حصر است.
ایران وایر: با این حساب، امیدی به رفع حصر نیست؟
زیباکلام: والله من فکر می‌کنم تصمیم عجولانه‌ای که برای حصر گرفته شد و این‌همه هزینه برای نظام ایجاد کرده، نظام را در بن‌بستی قرار داده که باید تحت لوای یک خرد جمعی حل شود؛ مثلاً رییس قوه قضاییه، رییس جمهوری و دیگران بنشینند، فکر کنند و راه‌حلی پیدا کنند. من فکر می‌کنم باید مرحله‌به‌مرحله و آرام‌آرام ابعاد حصر کم‌تر و کم‌تر شود؛ مثلاً در مرحله اول، اعضای نزدیک و بستگان درجه‌یک بتوانند هر وقت مایل هستند، آن‌ها را ملاقات کنند. یک ماه، دو ماه بعد به نزدیکان نسبی و سببی اجازه دیدار دهند. بعد شخصیت‌های سیاسی بروند و این مسئله آرام‌آرام حل شود.اینجا
