استفتائات در مورد قرض دادن وگرفتن

س: شخصى مبلغى پول در دست من دارد بعنوان قرض الحسنه و اینجانب تعهد کرده ام در جبران این کار مدّت چند سال نماز و روزه براى اموات ایشان بجا آورم بطورى که اگر این تعهد من نبود این مبلغ را بطور قرض الحسنه نمى داد حکم مسأله از نظر شرع چیست؟  
ج:این تعهد و شرطِ منفعتِ حکمى در قرض است و شرعاً حرام و باطل است هر چند اصل قرض صحیح است.

س:بدهکار در برابر طلبکارى که فوت شده است چه وظیفه اى دارد؟  
ج:وظیفه او این است که بدهکارى خود را به ورثه میّت به نسبت ارثى که مى برند بپردازد و یا اگر میّت وصى عادلى دارد، به او بپردازد.

س:\حکم اداى دین پس از مدت طولانى با فرض تحقق تفاوت قدرت خرید و مطالبه ما به التفاوت از طرف مقرض چیست؟  
ج:اگر دین پول باشد، در مقدار تفاوت فاحش قدرت خرید، احوط تصالح است.

س:اگر فردى چند سال قبل مبلغى به دلار بدهکار شده باشد و الان قصد باز پرداخت آن را دارد ولى ارزش دلار در حال حاضر نسبت به زمان ایجاد بدهى بسیار افزایش پیدا کرده است آیا بدهکار لازم است بر اساس ارزش فعلى دلار پرداخت کند و یا واجب است مصالحه کند؟  
ج:میزان در فرض مذکور همان مقدار از ارز مورد نظر است که بدهکار بودید و افزایش قیمت سبب کاهش مقدار پرداختن شما نمى شود.

س:آیا تعیین مدت در اداء دین لازم است؟ آیا دائن می تواند قبل از رسیدن وقت، دین را مطالبه کند؟  
ج:تعیین مدّت در ادای دَیْن لازم نیست و در دَیْن مؤجّل (مدّت دار)، دائن قبل از رسیدن اجلِ دَیْن حق مطالبه ندارد.

س:اگر پولى را به فردى قرض بدهیم و بعداً متوجه شویم که او پول را در یک کسب حرام به کار بسته است و از سود آن کار حرام مى خواهد پول ما را پس بدهد. تکلیف چیست؟ مى شود پول را از او قبول کرد؟  
ج:اگر از عین مال حرام است، نمى توانید آن را قبول کنید.

س:از کسى مبلغى پول مى خواهیم قرض بگیریم یا بدهیم. شخص پول دهنده شرط مى کند به شرط آنکه یک ونیم برابر آن را در چند قسط از شما بگیرم پول را به شما مى دهم.الف) آیا پول اضافه اى که وام دهنده مى گیرد حلال است یا حرام؟ب) آیا براى قرض گیرنده شرعاً مشکلى پیش مى آید؟  
ج:روش مذکور ربا است و ربا دادن و ربا گرفتن حرام است.

س:شخصى به کسى که در وضعیت مالى بدى گیر کرده پول به عنوان قرض بدون بهره داده و به او پیشنهاد کرده که این پول و مقدارى از پولهاى خودش را به کسى بدهد و بهره آن را بگیرد و مشکلش را حل کند و در آخر فقط عین پول او را پس بدهد:الف: اولاً آیا کار خطایى انجام داده یا خیر؟ب: دوماً آیا پولى که پس مى گیرد حرام است یا نه؟ج: سوماً اگر مشکل دارد با توجه به این که از مقدارى از این پول براى حج واجب استفاده شده چه باید کرد؟  
ج:الف: اگر پول را به او قرض داده که او بواسطه آن پول از دیگرى ربا بگیرد، این عمل خطا محسوب مى شود.ب: پولى را که پس مى گیرد اگر علم ندارد که عین مال حرام است، مانعى ندارد.ج: در فرضى که علم به حرمت عین مال ندارد، چیزى بر او نیست و هزینه کردن آن در راه حجِّ واجب، مانعى ندارد.

 

س:آیا برداشتن اموال فرد بدهکار بدون اطلاع و اجازه وى جایز است؟  
ج:تقاص از طلبکار در صورتى مجاز است که بدهکار، بدهى خود را انکار کند یا در پرداخت آن کوتاهى کند و براى رسیدن به حق راهى جز تقاص باقى نباشد؛ در غیر این صورت برداشتن مال از او بدون اذن و تصرف در آن جایز نیست.

س:صاحب یکى از کارخانه ها مبلغى پول براى خرید مواد اولیه از من قرض گرفت و بعد از مدتى آن را با مقدارى اضافى به من برگرداند و این مبلغ اضافى را از طرف خودش با رضایت کامل و بدون آنکه قبلاً شرط شده باشد و من توقع آن را داشته باشم به من پرداخت نمود، آیا جایز است آن مقدار زیادى را از او بگیرم؟  
ج :در فرض سؤال که در قرض شرط پرداخت مبلغ اضافى نشده و آن مبلغ را قرض گیرنده با رضایت خود داده تصرّف شما در آن اشکال ندارد.

س؛اگر بدهکار از پرداخت بدهى خود امتناع ورزد و در نتیجه طلبکار براى دریافت مبلغ چک بر علیه او به دادگاه شکایت کند و بر اثر آن مجبور شود علاوه بر اصل قرض، مالیات اجراى حکم را هم به دولت بپردازد، آیا شرعاً وام دهنده مسؤول آن است؟  
ج؛اگر بدهکارى که در پرداخت بدهى خود کوتاهى مى کند، ملزم به پرداخت مالیات اجراى حکم به دولت باشد، چیزى در این رابطه برعهده وام دهنده نیست.

 منبع:سایت رهبری ،استفتائات جدید،دین وقرض، قرض ربوی،قرض دادن جهت گرفتن بهره
@