عذاب جهنم (بخش دوم)
17
- لباس دوزخیان:
«لهم ثیاب من نار؛[1] لباسهایى از آتش براى آنها بریده شده است.»
18 - غذاى دوزخیان:
«لیس لهم طعام الاّ من ضریع لایسمن و لا یغنى من جوع؛[2] غذایى جز از ضریع خار خشک تلخ و بدبو ندارند غذایى که نه آنها را فربه مىکند و نه از گرسنگى مىرهاند.»
19 - غذاى دوزخیان همچون فلز گداخته:
«انّ شجرة الزقّوم طعام الاثیم کالمهل یغلى فى البطون کغلى الحمیم؛[3] مسلّماً درخت زقّوم غذاى گناهکاران است همانند فلز گداخته در شکمها مىجوشد، جوششى همچون آب سوزان.»
20 - سایه هاى جهنم نه خنک است نه مفید:
«و ظلّ من یحموم لابارد و لا کریم؛[4] سایهاى که نه خنک است و نه آرام بخش و در سایه دودهاى متراکم و آتش زا.»
روایات
1 - عدم رحمت در جهنم
على(ع) فرمود: «احذروا ناراً قعرها بعید و حرّها شدید و عذابها جدید دار لیس فیها رحمة و لا تسمع فیها دعوة و لا تفرج فیها کُربة؛[5] بپرهیزید از آتشى که ژرفاى آن دور و حرارت آن زیاد و سخت و عذاب آن تازه است و جهنم منزلى است که هیچ رحمت در آن وجود ندارد سخن کسى در آن شنیده نمىشود و گرفتارى هیچ کسى بر طرف نمىشود.»
2 - تنگ بودن جهنم
رسول اللَّه(ص) فرمود: «فى قوله تعالى: «و اذا القوا منها مکاناً ضیّقاً» قال والذى نفسى بیده انّهم یستکرهون فى النار کما یستکره الوتد فى الحائط؛[6] پیامبر درباره آیه شریفه مىفرماید وقتى جهنّمىها در آتش قرار مىگیرند در مکان تنگى واقع مىشوند فرمود سوگند به کسى که جانم در دست اوست آنها در آتش چنان در فشار قرار مىگیرند چنانکه میخ در دیوار در فشار قرار مىگیرد.»
3 - عدم طاقت بشر در جهنم
على(ع) فرمود: «اعلموا انّه لیس لهذا الجلد الرقیق الصبر على النار فارحموا نفوسکم فانّکم قد جرّبتموها فى مصائب الدنیا افرأیتم جزع احدکم من الشوکة تصیبه و العثرة تدمیه...[7] آگاه باشید این پوست نازک تن طاقت آتش دوزخ را ندارد پس به خود رحم کنید، شما مصیبتهاى دنیا را آزمودید، آیا ناراحتى یکى از افراد خود را بر اثر خارى که در بدنش فرو رفته یا در زمین خوردن پایش مجروح شده دیدهاید که تحمّل آن مشکل است.»
4 - شدت یک حلقه زنجیر جهنم
رسول اللَّه(ص) فرمود: «لو انّ حلقة واحدة من السلسلة التى طولها سبعون ذراعاً وضعت على الدنیا لذابت الدنیا من حرّها؛[8] اگر یک حلقه از زنجیر آتشى قیامت که طول آن هفتاد ذراع است در دنیا قرار گیرد تمام دنیا از حرارت آن آب مىشوند و از بین مىروند.»
5 - در امان بودن اهل توحید از عذاب
قال الصادقعلیه السلام : «ان اللَّه تبارک و تعالى اقسم بعزّته و جلاله ان لا یعذّب اهل توحیده بالنار ابداً؛[9] خداوند به عزّت و جلال خود سوگند یاد کرده که موحّدان را به آتش هرگز نسوزاند.»
6 - عبوس بودن مالک دوزخ
عن ابى جعفر الباقرعلیه السلام قال: «ان رسول اللَّه حیث اُسرى به لم یمرّ بخلق من خلق اللَّه الاّ رأى منه ما یحب من البشر و اللطف و السّرور به حتى مرّ بخلق من خلق اللَّه ... فوجده عابساً فقال: یا جبرئیل! ... من هذا قال: هذا مالک خازن النار هکذا خلقه ربه...؛[10] پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله وسلم در شب معراج به هرکدام از مخلوقات الهى که برخورد کرد آنها را داراى مسرت و خوشحالى مشاهده کرد تا اینکه به یک مخلوقى برخورد نمود که چهره او در هم کشیده بود پرسید اى جبرئیل این شخص کیست؟ گفت این (مالک) خازن جهنّم است. خداوند او را این چنین عبوس و چهره در هم کشیده آفریده است .
7 - طبقات جهنم
قال الصادق علیه السلام : «انّ جهنم لها سبعة ابواب اطباق
بعضها فوق بعض وضع احدى یدیه على الاخرى فقال هکذا و انّ اللَّه وضع الجنان على
الارض و وضع المیزان بعضها فوق بعض فاسفلها جهنّم و فوقها لظى و فوقها الحطمة و
فوقها سقر و فوقها الجحیم و فوقها السعیر و فوقها الهاویة؛[11] دوزخ داراى هفت طبقه است
که برخى بالاى بعضى مىباشد و یکى از دستهاى مبارک را بر دیگرى گذارد، فرمود
اینچنین و خداوند بهشت را بر روى زمین قرار داده است و بعضى از آتش دوزخ را بر
بعضى دیگر نهاده است که پایینترین آنها جهنّم است و بالاى آن لظى (آتش با زبانه
جهنم) و بالاى آن حطمه (آتش سخت سوزان) و بالاى آن سقر و بالاى آن جحیم و سعیر
(آتش افروخته) و بالاى آن هاویه مىباشد.»
اشاره
الف - نوف بکالى مى گوید: حضرت على علیه السلام رانیمه شب درحال گریه و مناجات دیدم به من فرمود: آیا بیدارى؟ عرض کردم: بیدارم. حضرت فرمود: «یا نوف ان طال بکاؤک فى هذه اللیله مخافة من اللَّه قرّت عیناک غداً بین یدى اللَّه عز و جل یا نوف! انه لیس من قطرة قطرت من عین رجل من خشیة اللَّه الاّ اطفأت بحاراً من النیران».[12]
ب - عقیل از حضرت علىعلیه السلام سهمیه ى بیشترى تقاضا کرد. حضرت آهن داغ را به او نزدیک کرد و او ناله کرد. حضرت فرمود : «اتئنّ من اذى و لا ائنّ من لظى».[13]
ج - پیامبر اکرم فرمود: روز قیامت من و على در صراط می ایستیم در حالى که شمشیر در دست داریم هیچ انسانى از صراط عبور نمی کند مگر آنکه از ولایت على سؤال می شود هر شخصى که جواز عبور داشت نجات پیدا مىکند و الاّ با شمشیر او را وارد جهنم می سازیم سپس حضرت آیه شریفه «وقفوهم انهم مسئولون» (صافات، 24) را تلاوت نمود.14]
الله اعلم
