ولایت فقیه دراندیشه آیت الله بهشتی(نظریه امت وامامت)
آیت الله بهشتی اندیشمندی اهل عمل وعمل گرا بود ،ازطرفداران جمهوری اسلامی بود وسعی میکرد بین اصول ولایت فقیه وآرای عمومی تعادل ایجاد کند. به نظرایشان رهبری را مردم انتخاب میکند اما به شرایطی که درکتاب وسنت است
ایشان معتقدند امت نسبتی با زمین وملت به معنی امروزی ندارد بلکه عبارت است از جامعۀ انسانی که همۀ افرادی که دریک هدف مشترکند گردهم آمده اند تا براساس یک رهبری مشترک به سوی ایده آل خویش حرکت کنند امت غیر ازناس است اسلام صلاح همه ناس را می خواهد.وامت نیاز به امامت دارد،
امام در زمان حضور معصوم ،منصوص ، ومنصوب وتعیینی اما غیر تحمیلی است .
اما در زمان غیبت :غیر تعیینی ،غیر تحمیلی بلکه شناختنی وپذیرفتنی یا انتخابی است
دراندیشه ایشان مسئولیت از آن مردم است ورابطه امت وامامت دموکراتیک وانتخابی است یعنی بشناسد انتخاب کند وبپذیرد
یعنی فقیهی که شرایط دارد نمی تواند خود را به مردم تحمیل کند ،باید مردم با این صفات اورا به رهبری بشناسند وبپذیرند واگر چند نفر این صفات را داشت وشناخت سخت بود ،شورای از فقها این امر را به عهده میگیرند
ایشان معتقدند امامت ورهبری از آن فقیه عادل، اگاه به زمان ،با تقوا وشجاع است واگر می خواهد رسماً جامعه را اداره کند باید مدیر ومدبر هم باشد .
مردم همانتور که برای تعیین مرجع تقلید یا خودش انتخاب می کند یابه خبرگان مراجعه می کند تعیین رهبر هم همین طور است اما با دقت وپیچیدگی بیشتر
ایشان معتقدند در انتخاب رهبر تشخیص موضوع با فقیه نیست با مردم است فقیه صلاحیتها ومعیارها ی رهبری را تعیین میکند اما تعیین اینکه چه کسی این صلاحیتها را دارد با رأی مردم ونظر مردم است
ایشان درجواب تناقض قانون اساسی که از طرفی حق رأی وحق حاکمیت با مردم باشد و اینکه رهبر باید فقیه باشد با انتخاب نمی سازد
می فرماید جامعۀ ما اسلامی است پس مردم قبل از( انتخاب)اسلام را انتخاب کرده اند واسلام هم تعهداتی برای مردم مشخص میکند پس مردم با توجه به آن تعهدات باید انتخاب کنند واین تناقض نیست،ورهبر تا انتخاب وپذیرش مردم نباشد شأنیت ندارد .
ایشان رهبری را برای جامعه لازم می دانند اما آن را کافی نمیدانند به همین خاطر ایشان حزب را هم لازم می دانند، وآن را درطول امامت می دانند ومعتقدند حزب امامت فردی را به امامت جمعی تبدیل میکند وزمینه شرکت دادن هرچه بیشتر امت در امامت رافراهم میکند
در نهایت ایشان معتقدند رهبری نباید تشکیلات داشته باشد وصحیح این است که رهبر درهیچ جا مستقیم ورود نکند.
الله اعلم
